Tuần 24 Tiết: 93 Câu phủ định
Tiết: 94,95 Hịch tướng sĩ (Lồng ghép giáo dục QP&AN)
Tiết: 96 Ôn tập văn nghị luận
Tuần: 24
Tiết: 93
CÂU PHỦ ĐỊNH
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT:
I- Đặc điểm hình thức và chức năng
1. Tìm hiểu bài:
VD1:
- Về hình thức: Câu b,c,d khác câu a có các từ phủ định: không, chưa, chẳng
- Về chức năng:
a: Khẳng định sự việc
b: Phủ định (thông báo, xác nhận sự việc đó là không diễn ra.)
VD2:
- Câu có từ phủ định: không phải…; đâu có…
- Dùng để phủ định (bác bỏ ý kiến, nhận định.)
2. Ghi nhớ Sgk/53
II- Luyện tập:
Bài 1/53:
Bài 2/53
Bài 3/53
Bài 4/53
B. VẬN DỤNG
1.Tìm trong các văn bản đã học những câu phủ định?
2. Viết đoạn văn từ 6- 8 dòng có sử dụng câu phủ định.
Tuần: 24
Tiết: 94,95
HỊCH TƯỚNG SĨ
Trần Quốc Tuấn
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT:
I. Đọc-Tìm hiểu chú thích
1. Tác giả
- Trần Quốc Tuấn (1231- 1300) là người có phẩm chất cao đẹp, là người có tài năng,
văn võ song toàn, là người có công lao lớn trong các cuộc kháng chiến chống quân
Mông-Nguyên.
- Là danh tướng kiệt xuất của dân tộc ta thế kỉ XIII.
2. Tác phẩm
- Được viết khoảng trước cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần II, nhằm mục
đích khích lệ tinh thần của tướng sĩ
- Hịch: là thể văn nghị luận do vua, hoặc tướng lính viết dùng để cổ động, thuyết
phục hay kêu gọi đấu tranh. Hịch được viết theo thể văn biền ngẫu, có kết cấu chặt
chẽ, có lí lẽ sắc bén.
II.Tìm hiểu văn bản
1. Nêu những tấm gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sách
- Phương pháp liệt kê -> Nêu gương -> khích lệ ý chí lập công danh, xả thân vì nước
của quân sĩ.
2. Tội ác, sự ngang ngược của kẻ thù và lòng căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn.
a. Tội ác, sự ngang ngược của kẻ thù.
được lột tả bằng những hành động cụ thể:
- …đi lại nghênh ngang
- uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình.
- đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ.
- …đòi ngọc lụa.
- …thu bạc vàng, vét của kho.
=> Bằng những hình ảnh ẩn dụ, so sánh, tác giả đã làm nổi bật sự ngang ngược, hung
hãn, tham lam, tàn bạo của quân giặc đồng thời thể hiện rõ sự khinh bỉ và lòng căm
giận của tác giả đối với quân giặc.
b. Lòng căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn.
- Ta thường…quên ăn…vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm csa chưa
xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù…
-> giọng văn thống thiết, dường như tác giả dồn hết tâm huyết, bút lực vào đoạn văn,
mỗi chữ mỗi lời như trực tiếp chảy từ trái tim qua ngòi bút lên trang giấy.
-> Bằng một loạt các động từ mạnh và những từ ngữ gợi hình, gợi cảm, đoạn văn đã
cho ta thấy nỗi đau xót đến quặn lòng, lòng căm thù giặc đến bầm gan tím ruột, mong
rửa nhục đến mất ngủ, quên ăn, vì nghĩa lớn mà coi thường thân xác.
=> khơi gợi lòng căm thù quân giặc, sự đồng cảm của người tướng sĩ. TQT là tấm
gương yêu nước bất khuất.
3. Phân tích phải trái.
* Nêu mối ân tình giữa chủ soái - quân sĩ.
- Vừa là quan hệ chủ-tướng (trên - dưới) -> khích lệ tinh thần trung quân ái quốc.
- Vừa là quan hệ của những người cùng cảnh ngộ (bình đẳng) -> khích lệ lòng ân
nghĩa thủy chung, đồng cam cộng khổ.
* Phân tích những sai lầm của tướng sĩ:
-...nhìn chủ nhục mà không biết lo
-...nước nhục...không biết thẹn
-đãi yến ngụy sứ...không biết căm
-lấy việc chọi gà, đánh bạc…
-lo làm giàu…ham săn bắn…
-> Liệt kê, điệp ngữ -> chỉ ra lối sống cầu an hưởng lạc, quên danh dự, bổn phận mà
chỉ mưu cầu lợi ích cá nhân của các tướng sĩ.
- Hậu quả của những sai lầm: nước mất nhà tan, thanh danh ô nhục.
*Khuyên răn tướng sĩ:
- nhớ câu”đặt mồi lửa vào dưới đống củi” là nguy cơ.
- “kiềng canh nóng mà thổi rau nguội” làm răn sợ.
-> biết cảnh giác, lo xa.
- huấn luyện quân sĩ, tập dượt cung tên..
->tăng cường võ nghệ
- Kết quả: chống được giặc ngoại xâm, giữ được nước nhà, thanh danh được lưu
truyền.
4. Kêu gọi tướng sĩ
- Vạch rõ hai con đường chính và tà, sống và chết để thuyết phục tướng sĩ.
- Thái độ dứt khoát hoặc là địch hoặc là ta ->có giá trị động viên tới mức cao nhất ý
chí và quyết tâm chiến đấu của quân sĩ.
III. Ghi nhớ/ SGK/51
B. VẬN DỤNG
- Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em sau khi học bài Hịch?
- Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về tấm lòng yêu nước của Tần Quốc Tuấn thể hiện
qua bài hịch?
* LƯU Ý: Các em làm bài tập vào tập giúp cô và chụp hình bài đã làm cho cô
sửa.
Tuần: 24
Tiết: 96
ÔN TẬP VĂN NGHỊ LUẬN
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT:
I/ Nghị luận chứng minh
a/Mở bài: Giới thiệu vấn đề ( hoàn cảnh, tục ngữ, ca dao, nội dung)
b/ Thân bài:
- Luân điểm
- Luận cứ
+ Lí lẽ: Giải thích ngĩa của luận điểm(là gì ?) hoặc giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng
của câu tục ngữ, ca dao (Thế nào?)
+ Dẫn chứng 1: (Lịch sử)
+Dẫn chứng 2: (Thực tế)
+Dẫn chứng 3: (Thơ văn)
c/ Kết bài: Nhận xét chung vấn đề, bài học mở rộng.
II/ Nghị luận giải thích
a//Mở bài: giới thiệu vấn đề ( hoàn cảnh, tục ngữ, ca dao, nội dung)
b/ Thân bài:
-Luân điểm
-Luận cứ
+ Lí lẽ 1: giải thích nghĩa của luận điểm(là gì ?) hoặc giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng
của câu tục ngữ, ca dao (Thế nào?)
+ Lí lẽ 2: Vì sao ?Tại sao?
+Lí lẽ 3:Vì sao ?Tại sao?
+Dẫn chứng : ( lịch sử hoặc thực tế hoặc thơ văn)
c/ Kết bài: nhận xét chung vấn đề, bài học mở rộng.
III/ Thực hành
Đề bài: Câu nói của M.Go-rơ-ki: “Hãy yêu sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ
có kiến thức mới là con đường sống” gợi cho em những suy nghĩ gì ?
1/ Mở bài : Giới thiệu câu nói trên
2/ Thân bài : Khái quát giá trị cảu sách và lợi ích to lón của sách
a.Tại sao sách là nguồn kiến thức và chhi3 có kiến thức mới là con đường sống ?
-Sách là nguồn sáng bất diệt được thắp lên từ trí tuệ con người. Sách ghi lại những
hiểu biết quí giá nhất mà con người thu thập được trong sản xuất, chiến đấu, trong các
mối quan hệ xã hội. Những hiểu biết được sách ghi lại không chỉ có ích một thời mà
cho mọi thời, nhờ có sách trí tuệ của cha ông sẽ được truyền lại cho con cháu đời sau.
-Sách là kết tinh trí tuệ con người. Yêu sách và ham mê đọc sách là một đức tính quí
báu cần được rèn luyện. Chúng ta cần phải chăm đọc sách để hiểu biết nhiều hơn và
sống tốt hơn. Nhưng đọc sách cần phải có phương pháp thích hợp, không phải lúc nào
cũng đọc sách mà cần phải đọc đúng nơi, đúng lúc….
-Cần phải chọn sách tốt sách hay để đọc, không đọc sách có hại…
-Ngày nay mặc dù có nhiều phương thức tiếp cận với tri thức nhưng sách vẫn luôn có
giá trị rất lớn. Người học sinh cần phải xem sách là người bạn đồng hành trong học
tập: phải biết chọn sách mà đọc, chọn phương pháp đọc tốt nhất…
b. Tại sao chúng ta phải yêu sách và yêu sách như thế nào ?
- Sách là người bạn đồng hành tin cậy, là người thầy đáng kính, là người bạn tâm
tình trong cuộc sống của chúng ta.
- Chúng ta phải yêu sách bằng cách : giữ gìn, bảo quản, nâng niu, tôn trọng sách
3/Kết bài : Cảm nghĩ về lợi ích của sách
B. VẬN DỤNG
Từ dàn ý có sẵn ở trên, em hãy viết thành bài văn hoàn chỉnh.
* LƯU Ý: Các em làm bài tập vào tập giúp cô và chụp hình bài đã làm cho cô
sửa.